
DOE eyanguyiza okunoonyereza kwa AI okulwanirira ebikozesebwa ebikulu .
Ekitongole ky’amasannyalaze (DOE) kiri ku mwanjo mu kugatta obukessi obw’ekikugu (AI) mu kukuuma ebikozesebwa ebikulu eby’eggwanga. Enteekateeka eno ey’obukodyo egenderera okunyweza ebyokwerinda by’eggwanga, okutumbula okugumira amaanyi, n’okukola ku bitiisa ku mikutu gya yintaneeti ebigenda bikula. Mu kwekenneenya kuno okujjuvu, tugenda mu maaso n’okunoonyereza ku kaweefube wa DOE, enkolagana, n’ebigendererwa ebigazi ebya AI mu kukuuma ebikozesebwa ebikulu.
.
ekiragiro kya AI mu kuziyiza ebizimbe ebikulu .
Okutegeera ebikozesebwa ebikulu .
Ebintu ebikulu ebizingiramu enkola n’eby’obugagga ebikulu ebikulu mu byokwerinda by’eggwanga, ebyobulamu by’ebyenfuna, n’obukuumi bw’abantu. Mu bino mulimu emikutu gy’amasannyalaze, enkola z’amazzi, emikutu gy’entambula, n’emikutu gy’empuliziganya. Okukakasa nti obukuumi bwabwe bukulu nnyo, kubanga okutaataaganyizibwa kuyinza okubaako kye kukola ku bantu.
Omulimu gwa AI mu kwongera ku bukuumi .
Artificial Intelligence egaba obusobozi obukyusa mu kuzuula obuzibu, okulagula okutiisatiisa, n’okuddamu mu ngeri ey’otoma. Nga ekozesa AI, DOE egenderera okukola mu ngeri ey’obwegendereza ku bitiisa ku mikutu gya yintaneeti, okulongoosa enkola y’enkola, n’okukakasa nti ebikozesebwa ebikulu bigumira embeera.
Enteekateeka za DOE ez'obukodyo mu kunoonyereza kwa AI .
Okuteekawo ekitongole ekinoonyereza ku byokwerinda ekya AI (Caiser)
Mu September 2023, ekitongole kya DOE’s Oak Ridge National Laboratory (ORNL) kyatongoza ekitongole kya Center for AI Security Research (CAIser). Ekifo kino kissa essira ku kutegeera obuzibu bwa AI n’obulabe, okukolagana n’ebitongole bya gavumenti eya wakati nga Air Force Research Laboratory n’ekitongole ky’ebyokwerinda mu ggwanga okusobola okuwa okwekenneenya kwa ssaayansi okutaliimu bukuusa ku bitiisa bya AI ebigenda bivaayo. (__1) .
Okukola ebikozesebwa bya AI eby'okwekuuma ebizimbe .
Caiser akoze "Lantern," ekintu ekikoleddwa okwekenneenya obulumbaganyi bw'okuvuganya ku bikozesebwa ebikulu. Lantern esobozesa abanoonyereza okutegeera okutiisibwatiisibwa kw’obulumbaganyi ku mikutu gya yintaneeti mu bwangu era mu kukwatagana, okuwa amagezi ku nkola z’okusalawo ku nkola ya AI n’okukendeeza ku budde obwetaagisa okwekenneenya eby’okwerinda.
Enkolagana n'ebitongole bya Federo .
Ekitongole kya DOE kikolagana n’ebitongole bya gavumenti eya wakati eby’enjawulo, omuli ekitongole ky’ebyokwerinda mu ggwanga (DHS), ekitongole ekinoonyereza ku ggye ly’omu bbanga, n’ekitongole kya Defence Advanced Research Projects Agency (DARPA). Enkolagana zino zigenderera okulinnyisa eby’okugonjoola ebizibu bya AI mu bitundu bya gavumenti byonna, okutumbula okukuuma ebizimbe ebikulu.
Ebizibu ebigazi ebya AI mu bikozesebwa ebikulu .
okutumbula ebipimo by'obukuumi ku mikutu gya yintaneeti .
Obusobozi bwa AI okwekenneenya datasets ennene ennyo busobozesa okuzuula obutafaanagana n’ebiyinza okutiisa mu kiseera ekituufu. Obusobozi buno bukulu nnyo mu kusooka okulumba ku mikutu gya yintaneeti n’okukendeeza ku bulabe eri ebikozesebwa ebikulu.
Okulongoosa enkola y'enkola .
AI algorithms zisobola okulagula ebyetaago by’okuddaabiriza, okulongoosa ensaasaanya y’amasoboza, n’okulongoosa obulungi bw’enkola z’ebizimbe okutwalira awamu, ekivaako okukekkereza ssente n’okwesigika kw’empeereza okunywezeddwa.
Okukola ku bitiisa ebivaayo .
Nga okutiisibwatiisibwa ku mikutu gya yintaneeti kweyongera okubeera okw’omulembe, AI egaba ebikozesebwa ebyetaagisa okukyusaamu n’okuddamu obulungi, okukakasa nti ebikozesebwa ebikulu bisigala nga binywevu ku kusoomoozebwa okukyukakyuka.
Entunula y'omu maaso n'okusoomoozebwa .
Scaling AI solutions okubuna DOE .
DOE eteekateeka okugaziya kaweefube w’okunoonyereza n’okukulaakulanya AI, ng’egatta AI mu bintu eby’enjawulo eby’amaanyi n’ebyokwerinda by’eggwanga. Kuno kw’ogatta okutumbula obusobozi bwa AI mu kukozesa kompyuta ennene (supercomputing) n’okwekenneenya amawulire okusobola okuwagira okumenyawo kwa ssaayansi n’okuziyiza ebizimbe.
nga kikwata ku mpisa n'ebyokwerinda ebibaluma .
Wadde nga AI egaba emigaso mingi, era ereeta okusoomoozebwa okukwatagana n’empisa, eby’ekyama, n’obukuumi. DOE yeewaddeyo okukola enkola za AI ezeesigika, entangaavu, era ezikwatagana n’ebintu eby’okwerinda by’eggwanga.
okukolagana n'amakolero n'abayivu .
Enkolagana egenda mu maaso n’abakulembeze b’amakolero n’amatendekero g’eby’enjigiriza kyetaagisa nnyo okutumbula okunoonyereza kwa AI. Enkolagana zino ziyamba okuwanyisiganya okumanya, eby’obugagga, n’obukugu, okuvuga obuyiiya mu kukuuma ebizimbe ebikulu.
Mu bufunzi
Kaweefube wa DOE eyanguwa mu kunoonyereza kwa AI alaga enkola ey’okusooka okulwanirira ebikozesebwa ebikulu. Nga ekozesa obusobozi bwa AI, DOE egenderera okutumbula ebyokwerinda by’eggwanga, okukakasa okugumira amaanyi, n’okukola ku kusoomoozebwa okuzibu okuva mu kutiisibwatiisibwa okw’omulembe ku yintaneeti. Okugenda mu maaso n’okusiga ensimbi, okukolagana, n’okulowooza ku mpisa bijja kuba bikulu nnyo mu kuyingiza obulungi enkola ya AI mu nkola z’okulwanirira ebizimbe ebikulu.
Okumanya ebisingawo ku nteekateeka za DOE mu AI n’ebintu ebikulu, genda ku mukutu gwa Department of Energy omutongole.