एआय संगणनांत जागतीक फूट भरप: आव्हानां आनी उपाय
कृत्रिम बुद्धिमत्ता (एआय) संवसारभरांतल्या उद्देगांत क्रांती घडोवन हाडटा, ताका लागून नवनिर्माण आनी अर्थीक वाड करपाची अपूर्व संद मेळटा. पूण ह्या तंत्रीक उदरगतीक लागून विकसीत आनी विकसनशील राश्ट्रांमदल्या एआय संगणकीय क्षमतेंतय म्हत्वाची विसंगती उजवाडाक आयल्या. हे ब्लॉग पोस्ट ह्या जागतीक विभागान निर्माण केल्ल्या आव्हानांत खोलायेन पावता आनी एआय तंत्रज्ञानांक समान प्रवेश मेळपाची खात्री करपा खातीर संभाव्य उपाय सोदून काडटा.
एआय संगणनाची स्थिती: एक जागतीक नियाळ
AI Computing हातूंत AI ऍप्लिकेशनां तयार करपाक आनी उपयोजीत करपाक लागपी मुळावी बांदावळ, हार्डवेअर, आनी सॉफ्टवॅर आस्पावता. जागतीक भूंयप्रदेशांत एआय संगणकीय क्षमतांनी एक खर विपरीतताय उक्ती जाता:
- **दनसलटस:**अमेरिकेचीं संयुक्त संस्थानां आनी चीन सारकिले देश एआय संशोधन आनी विकासांत फुडाकार घेतात, भोवतेक डेटा केंद्रां आनी प्रगत संगणन संसाधनां आसात.
-राष्ट्रीय विकसीत करप: उप-सहारा आफ्रिका आनी आशियांतल्या कांय भागांक मर्यादीत मुळावी बांदावळ, चड खर्च आनी प्रगत गणना संसाधनांची फावो ती प्रवेश नाशिल्ल्यान म्हत्वाच्या आव्हानांक तोंड दिवचें पडटा.
__0 1 .
एआय विभाजनाक योगदान दिवपी आव्हानां
राश्ट्रांमदल्या एआय विभाजनाक जायते घटक योगदान दितात: १.
1. विकसनशील राश्ट्रांत मर्यादीत मुळावी बांदावळ
जायत्या विकसनशील देशांक एआय उपक्रमांक आदार दिवपाक गरजेची डिजिटल मुळावी बांदावळ ना. डेटा सेंटर आनी विस्वासांत घेवपासारकी इंटरनॅट जोडणी नाशिल्ल्यान एआय उपाय तयार करपाक आनी उपयोजनाक आडमेळीं येतात. देखीक- आफ्रिकेंत हेर खंयच्याय मुखेल प्रदेशापरस डेटा केंद्रां उणीं आसात, जाका लागून चड सुप्तताय आनी सेवा व्यत्यय येवपाची असुरक्षीतताय वाडटा. (____1) 1 .
2. एआय संगणन संसाधनांचे व्हडले खर्च
एआय संगणकीय संसाधनांक, खास करून ग्राफिक्स प्रक्रिया एककां (जीपीयू) कडेन संबंदीत खर्चाक म्हत्वाची आडखळ निर्माण जाता. केनिया आनी सेनेगल ह्या सारक्या देशांनी जीपीयूचें मोल अनुक्रमान 75% आनी 69% जीडीपी दर मनशाक मेळटा आनी ताका लागून जायत्या नवनिर्माण करप्यांक तें परवडना. (__gsma.com) 1.5.
3. प्रगत एआय हार्डवेअराक फावो तो प्रवेश मेळना
कांय देशांनी प्रगत एआय हार्डवेअराची एकाग्रताय भागाक वाडयता. संशोधनांतल्यान दिसून येता की बळिश्ट एआय चिप्स मुखेलपणान फकत 30 देशांनी आसात, अमेरिकेचे आनी चीनाचे फुडारपण आसात. ह्या सांद्रतायेक लागून ह्या चिपांचो प्रवेश नाशिल्ल्या प्रदेशांनी "संयोजीत वाळवंटां" तयार जातात, जाका लागून तांचे एआय उपेग तयार करपाचे आनी चालीक लावपाचे क्षमतेक आडमेळीं येतात. (__time.com) 1 .
एआय विभाजनाचे परिणाम
एआय संगणकीय क्षमतेंतल्या विसंगतीचे परिणाम पयस मेरेन पावपी परिणाम जातात:
1. अर्थीक विसंगती .
एआय तंत्रगिन्यानाची मर्यादीत प्रवेश आशिल्ल्या राश्ट्रांक अर्थीक नदरेन फाटीं पडपाचो धोको आसता. तातडीन कारवाय केल्या बगर एआयचे फायदे विशेषाधिकार आशिल्ल्या थोड्याच लोकांच्या हातांत उरूंक शकतात, संभाव्य संवसारीक विषमता व्यापकपणान वाडोवंक शकता अशी शिटकावणी संयुक्त राश्ट्रांनी दिल्या. (__ungeneva.org) 1 .
2. समाजीक असमानता
विकसनशील राश्ट्रांनी एआय दत्तक घेवपाचो उणाव समाजीक असमानताय कायम दवरूंक शकता. देखीक, एआय-आदारीत उपाय नासतना भलायकी जतनाय, शिक्षण, शेती सारकिल्या क्षेत्रांतल्या आव्हानांक लागून अलंकीत उरना, जाका लागून लाखांनी लोकां खातीर जिणेच्या दर्ज्याचेर परिणाम जाता.
एआय विभाजन पुल करपाक रणनिती
AI विभाजनाक संबोधीत करपाक बहुआयामी पद्दत जाय पडटा:
1. डिजिटल मुळावी बांदावळ घटमूट करप
घटमूट डिजिटल मुळाव्या साधनसुविधां खातीर गुंतवणूक करप म्हत्वाचें. विकसनशील देशांनी डेटा केंद्रां तयार करप, इंटरनॅट जोडणी वाडोवप, आनी एआय उपक्रमांक आदार दिवपाक विस्वासांत घेवपा सारकी वीज पुरवण सुनिश्चीत करपाचेर लक्ष केंद्रीत करचें. रणनिती भागीदारी आनी गुंतवणूक गरजेची मुळावी बांदावळ तयार करपाक आनी टिकावू संगणक तंत्रज्ञान तयार करपाक मदत करूंक शकता. (__gsma.com) 1.5.
2. तंत्रज्ञान हस्तांतरण आनी सहकार्याचो प्रसार करप
विकसनशील राश्ट्रांमेरेन तंत्रज्ञान हस्तांतरणाक सुविधा दिवप एआय आपणावपाक गती दिवंक शकता. आंतरराष्ट्रीय सहकार्याक लागून प्रगत एआय साधनां आनी तज्ञताय मेळूंक शकता, जी विकसनशील देशांतल्या नवनिर्माणाक पोसवण दिता. उच्च उत्पन्न आशिल्ल्या देशांनी एआय तंत्रगिन्यान आनी गिन्यान विकसनशील राश्ट्रांक हस्तांतरीत करपाक मदत करची, तंत्रीक उदरगती खातीर सहकार्याचें वातावरण तयार करचें. (ilo.org) 1.5.
3. एआय कौशल्य आनी क्षमता तयार करप
शिक्षण आनी प्रशिक्षणांत गुंतवणूक करप गरजेचें एआय कुशळटायेन कामगारांक सज्ज करप गरजेचें आसा. विकसनशील राश्ट्रांनी एआय चालीत अर्थवेवस्थेच्या मागण्यांक आपली लोकसंख्या तयार करपाखातीर रिस्किलिंग आनी अपस्किलिंग कार्यावळी चालीक लावच्यो. एआयचें यश रिस्किलिंग प्रोग्राम आनी डिजिटल साक्षरतायेचेर आदारून आसा; हे नासतना ऑटोमेशन विकसनशील राश्ट्रांतल्या 40% नोकऱ्यांचें स्थलांतर करपाक शकता. (ainvest.com) 1.5.
4. समावेशक एआय शासन स्थापन करप
समावेशक एआय शासन चौकटी तयार करप सगळ्या राश्ट्रांक एआय उदरगतींत आनी उपयोजनांत आवाज आसचो हाची खात्री जाता. कृत्रिम बुध्दीमत्तेच्या विकासाक मार्गदर्शन करपाखातीर संयुक्त राश्ट्रांचे आंतरराश्ट्रीय सहकार्याचे पुरस्कर्ते, सगळ्या देशांक संगणकीय सत्ता आनी एआय साधनांचो समान प्रवेश मेळोवपाखातीर वांटून घेतिल्ली जागतीक सुविधा प्रस्तावीत करता. (_________) 1.5.
निश्कर्श
एआय संगणनांतली जागतीक फूट म्हत्वाचीं आव्हानां सादर करता पूण आंतरराष्ट्रीय सहकार्य आनी नवनिर्माणाची संदय दिता. मुळाव्या साधनसुविधा अंतरांक संबोधीत करून, तंत्रज्ञान हस्तांतरणाक चालना दिवन, एआय कौशल्यां उबारप, आनी समावेशक शासन स्थापन करून, आंतरराष्ट्रीय समुदाय एआय फायद्याच्या चड समतावादी वितरणाचे दिकेन वावुरूंक शकता, सगळ्या राश्ट्रांक एआय क्रांतींत वांटो घेवंक आनी ताचो फायदो जावंक शकता हाची खात्री करून.
