پێشنیارکراوی 10 ساڵی AI ی پێشنیارکراوی ئەنجومەنی پیران: کاریگەری و ناکۆکی
لە مانگی حوزەیرانی 2025، ئەنجومەنی پیرانی ئەمریکا پێشنیارێکی بۆ سەپاندنی 10 ساڵی وەستاندنی رێساکانی ئاستی ویلایەت کە ژیری دەستکرد (AI)ی تێدابوو، خستەڕوو. ئەم دەستپێشخەرییە بووەتە هۆی مشتومڕێکی بەرچاو لە نێوان یاسادانەران، سەرکردەکانی پیشەسازی و گروپەکانی داکۆکیکردن، پرسیارکردن سەبارەت بە فیدراڵیزم، پاراستنی بەکاربەر و داهاتووی حوکمڕانی AI وروژێنێت.
پاشبنەمای پێشنیاری AI Meratorium
ڕاگرتنی پێشنیارکراوی هەوڵدەدات ڕێگری بکات لە دەوڵەتەکان لە دەرکردنی یاساکان یان جێبەجێکردنی ئەو یاسایانەی کە "سنووردارکردن، سنووردارکردن، یان بە شێوەیەکی تر ڕێکیان بخەن" تەکنەلۆژیاکانی AI بۆ دەیەی داهاتوو. لایەنگرانی دەڵێن کە چوارچێوەیەکی فیدراڵی یەکگرتوو زۆر گرنگە بۆ پەروەردەکردنی داهێنان و ڕێگریکردن لە دیمەنێکی ڕێکخراوەیی پارچەپارچەکراو. بەڵام ڕەخنەگران پێیان وایە کە ڕێوشوێنێکی وەها گەورە دەتوانێت دەسەڵاتی دەوڵەت و پاراستنی بەکاربەران تێکبدات.
لایەنگرانی سەرەکی و لایەنگرانی
داکۆکی لە سیناتۆر تێد کروز
سیناتۆر تێد کروز داکۆکیکارێکی دەنگی بووە بۆ ڕاگرتنی AI، جەختی لەسەر پێویستی سیاسەتێکی نیشتمانی یەکگرتوو دەکاتەوە بۆ پاراستنی پێشەنگی کێبڕکێی ئەمریکا لە پێشبڕکێی جیهانی AI. ئەو پێشنیارەکەی بە یاسای ئازادی باجی ئینتەرنێت لە ساڵی ١٩٩٨دا نەما، کە ڕێگری دەکرد لە دەوڵەتان لە سەپاندنی باج لەسەر مامەڵەکانی ئینتەرنێت بۆ ماوەی دە ساڵ، بەو پێیەی کە ڕێگری دەکات لە "پچکاری" ڕێساکانی دەوڵەت کە دەتوانێت داهێنان بخنکێنێت. (targetdailynews.com)
پشتگیری لە کۆمپانیا گەورەکانی بواری تەکنەلۆژیا
کۆمپانیا پێشەنگەکانی تەکنەلۆژیا، لەوانە ئەمازۆن، گووگڵ، مایکرۆسۆفت و مێتا، لۆبییان کردووە لە بەرژەوەندی وەستاندنی ئۆتۆمبێل. ئەوان دەڵێن کە رێبازێکی فیدراڵی یەکگرتوو پێویستە بۆ ئەوەی رێسای ناتەبایی ویلایەتەکە بەدوور بگرێت کە دەتوانێت رێگری لە پەرەپێدان و بڵاوەپێکردنی AI بکات. (ft.com)
دژایەتی و ڕەخنە
نیگەرانییەکان لەبارەی زیادەڕۆیی فیدراڵی
نەیارانی ڕاگرتنەکە، لەوانەش گروپە دوو حزبیەکانی داواکاری گشتی ویلایەت و یاسادانەران، دەڵێن کە پێشنیازەکە نوێنەرایەتی زیادەڕۆیییەکی بەرچاوی دەسەڵاتی فیدراڵی دەکات. ئەوان پێیان وایە کە ئەوە دەوڵەتەکان لە توانای خۆیان بۆ پاراستنی بەکاربەران و ڕێکخستنی تەکنەلۆژیاکانی AI لە چوارچێوەی دەسەڵاتەکانیاندا دەسەپێنێت. (commerce.senate.gov)
کاریگەری لەسەر ڕێساکانی ئێستای دەوڵەت
وەستاندنی شتومەک دەتوانێت چەندین یاسای ویلایەتەکان پووچەڵ بکاتەوە کە ئامانجیان پاراستنی هاوڵاتیان لە زیانەکانی پەیوەست بە AIیە، وەکوو خاڵە قووڵەکان، جیاکاری ئەلگۆریتمییەکان و پێشێلکارییەکانی تایبەتمەندی. بۆ نموونە، یاسای کالیفۆرنیا کە داوا لە گەشەپێدەرانی AI دەکات کە داتاکانی ڕاهێنان ئاشکرا بکەن، دەتوانرێت بێکاریگەر بکرێت. (targetdailynews.com)
کاریگەرییە ئەگەرییەکان بۆ حوکمڕانی AI
داهێنان بەرامبەر بە پاراستنی بەکاربەر
دیبەیتەکە لەسەر هاوسەنگکردنی پێویستی چوارچێوەیەکی ڕێکخراوەیی یەکگرتوو بۆ پێشخستنی داهێنان لەگەڵ پێویستی پاراستنی بەکارهێنەران لە مەترسییەکانی پەیوەست بە AI. ڕەخنەگران دەڵێن کە بەبێ ڕێساکانی ئاستی دەوڵەت، ڕەنگە چاودێرییەکی تەواو نەبێت بۆ چارەسەرکردنی کێشەکانی وەک لایەنگری ئەلگۆریتم و نهێنی داتا.
داهاتووی ڕێساکانی AI لە ئاستی دەوڵەت
ئەگەر دەربکرێت، وەستاندنی کارکردن دەتوانێت پێشینەیەک بۆ پێشگرتنی فیدراڵی یاساکانی ویلایەت لە بواری تەکنەلۆژیا سەرهەڵداوەکاندا دابنێت، کە کاریگەری لەسەر هەوڵەکانی ڕێکخستنی داهاتوو لە کەرتەکانی دیکەدا هەیە.
ئەنجام
ڕاگرتنی پێشنیارکراوی 10 ساڵەی AI مشتومڕێکی ئاڵۆزی لەسەر فیدراڵیزم، پاراستنی بەکاربەران و حوکمڕانی تەکنەلۆژیاکانی خێرا پەرەسەندوو هەڵگرتووە. لەگەڵ بەردەوامبوونی گفتوگۆکان، هێشتا ماوە بزانین ئەم پێشنیازە چۆن دیمەنی داهاتووی ڕێکخستنی AI لە ئەمریکا لە قاڵب دەدات.
